İşletim Sistemi
Nedir?
İşletim Sistemi (Operating System): Bilgisayarda
çalışan tüm donanım birimlerinin ve uygulama yazılımlarının yönetimini ve
denetimini sağlayarak bilgisayarı daha kolay kullanmamızı sağlayan sistem
yazılımı bütünüdür.
Günümüzde işletim sistemleri sadece bilgisayar,tablet veya
akıllı telefonlarda değil beyaz eşya,araba ve hatta kol saatlerimizde bile
yüklü olabilmektedir.
İşletim sistemi bilgisayar üretildikten sonra yüklenir ve
istenildiği zaman silinip tekrar yüklenebilir veya başka bir işletim sistemiyle
değiştirilebilir.
İşletim sistemi özetle bilgisayarın donanım ve yazılımlarının
yönetimini sağlayan en temel yazılımdır.İşletim sistemi olmadan
bilgisayar,akıllı tahta,tablet veya akıllı telefonlarımızı kullanamayız.
İşletim Sisteminin Görevleri
1- Grafik
arayüz kontrolünü sağlamak.
Kullanıcıların bilgisayar kontrolü çok eski bilgisayarlarda
komut yazarak sağlanırken günümüz bilgisayarlarında bir çok işlem kısa sürede
ve daha az adımda grafik tabanlı arayüzler sayesinde sağlanır.Örneğin; eski
işletim sistemlerinde resim,video veya müzik gibi görsel ve işitsel
dosyalarımızın görünürlüğü ve dinlenirliği oldukça kısıtlıydı.
2- Merkezi
İşlem Birimini (İşlemci-CPU) yönetmek.
Bilgisayarımızı kullanırken birden fazla işlem
yapabiliriz.Örneğin internette gezinirken bir yandan da müzik dinleyebiliriz.Bu
iki işlemin problemsiz şekilde yapılabilmesi için işlemciye görevlerin
paylaştırılması işletim sisteminin sorumluluğundadır.
3- Bellekleri
yönetmek.
Bilgisayarda açtığımız her program için bellekte alan ayrılması
gerekir.Bir program kapatıldığında ise o programa ayrılmış alan
boşaltılır.Bunun için bellekte hangi alanın dolu hangisinin boş olduğunun
belirlenmesi ve yeni açılan program veya yapılan işlemin hangi boş alana tahsis
edileceği de işletim sisteminin sorumluluğundadır.
4- Donanım
birimlerini yönetmek.
Bilgisayar ile donanım birimleri arasındaki veri alışverişini
yönetir.Her donanım biriminin bilgisayar tarafından tanınması için gereken
sürücü dosyaları bulunur.Günümüzde işletim sistemleri yüzlerce çeşit
yazıcı,tarayıcı,web kamera gibi donanım birimlerine ait sürücüleri bünyesinde
barındırır. Böylece kullanıcı yeni aldığı bir yazıcıyı bilgisayara taktığı
zaman işletim sistemi sayesinde kolayca tanınmış olur.
5- Dosya ve
klasör yönetimini sağlar.
İşletim sistemlerinin en önemli görevlerinden bir tanesi de
dosyaların kayıt,silme,kopyalama ve farklı bir yere taşınmasını
sağlamaktır.Grafik arayüzünün de bu işlemleri görsel olarak yapmamızda payı
büyüktür. Örneğin; Eski işletim sistemlerinde “Müzikler” isminde bir klasör
oluşturmak için aşağıdaki komutu yazmanız gerekirdi;
Ama günümüzde kullanılan grafik tabanlı işletim sistemlerinde
farenizle sağ tıklayıp “Yeni Klasör” butonuna tıklamanız yeterli.
6- Bilgisayar
sisteminin güvenliğini sağlamak.
İşletim sistemi bilgisayar sisteminde yer alan tüm donanım ve
yazılımların güvenliğini sağlamada büyük rol oynar.Bilgisayara gelebilecek her
hangi bir zararlı yazılım saldırısı veya elektriksel tehlike için işletim
sistemi üreticileri farklı güvenlik ve uyarı sistemleri geliştirmişlerdir.
Ancak bunların açıkları kötü amaçlı kişiler tarafından bulunabilmekte
bilgisayarlarımızı korumada yeterli olmamaktadır.Bunun için “Gizlilik ve
Güvenlik” konusunda detaylı anlatacağımız antivirüs yazılımları devreye
girmektedir.
